2 YAŞ ALTINDAKİ ÇOCUKLARDA PİŞİK

Pişik cildin rengi ve dokusundaki değişikliktir. Pişik düz yüzeyli, kabartılı, pullarla kaplı, kırmızı, ten renginde veya cilden hafif koyu ya da açık renkli olabilir.

Alternatif isimler
Bebek pişiği, bez pişiği, miliaria (Ter bezi kanallarının tıkanması sonucu toplanan terin deri yüzeyinde küçük veziküller oluşturması ile belirgin durum) , isilik.

Görüşler
Yenidoğanlardaki birçok kabarıklık ve lekeler zararsızdır ve kendiliğinden yok olurlar.

Küçük çocuklarda en yaygın cilt probleminin bir çoğu bez pişiğidir. Bez pişiği, cildin nem, idrar ya da dışkı yüzünden meydana gelen tahrişidir. Bez kullanan bir çok bebek de bazı pişik türü görülebilir.

Ancak kaşıntıya sebep olabilecek başka cilt bozuklukları da vardır. Başka belirtilerle beraber olmadıkça bunlar genellikle önemli bir sorun değildir.

Sebepler

• Bez pişiği (bez bölgesindeki pişik) uzun süreli nem ve cildin idrar ve dışkı ile etkileşiminden kaynaklanan bir cilt tahrişidir.

• Mantar türü pişik candida adı verilen bir mantar cinsinin sebep olduğu pişiktir ve aynı zamanda ağızda pamukçuğa da sebep olur. Bu pişik sıradan bir pişikten farklı gözükür. Çok kırmızıdır ve genelde pişiğin dış kenarlarında kırmızı kabarcıklar olur. Bu pişik ilaçla tedavi gerektirir.
  
• Sıcak pişiği ya da isiliğe, ter bezlerine giden gözeneklerin tıkanması sebep olur. Çok genç çocuklarda sıkça görülür fakat özellikle sıcak ve nemli hava da her yaşta ortaya çıkabilir. Ter cildin içinde kalır ve küçük kırmızı kabarıklıklar veya ara sıra küçük su toplamaları oluşur.
• Erythema toxicum bebeklerin yarısında ortaya çıkan düz kırmızı beneklere sebep olur.(Çoğunlukla ortasında sivilce gibi beyaz bir kabarıklıkla beraber) Bu döküntü nadiren 5 günlükten sonra ortaya çıkar ve genellikle 7 - 14. gün arasında kaybolur ve endişelenecek birşey değildr.
  
• Bebek aknesi annenin hormonlarına maruz kalmaktan olur. Yenidoğanın yüzünde bazen ortasında beyaz noktaları da olan kırmızı kabarcıklar görülebilir. Akne genellikle 2. ve 4. haftanın arasında meydana gelir fakat doğumdan 4 ay sonra meydana gelip, 12 -18 aylığa kadar da sürebilir.
  
• Konak (seborrheic dermatitis) ilk 3 ayda bebeğin saç derisinde meydana gelen yağlı, pul görünümlü, kabuklu parçalara sebep olur. Genellikle kendiliğinden yok olur ama bazı durumlarda ilaçla tedavi gerekebilir.
• Kurdeşen vücudun çevresinde yer değiştiren kırmızı şerit şeklindeki döküntülerdir. Mesela işaretlemek için bu şeritlerden birinin çevresine bir daire çizerseniz, birkaç saat sonra bu dairenin içinde bir kırmızı şerit olmayabilir, fakat vücudun başka yerlerinde olabilir. Boyut ve şekilleri değişebilir. Kurdeşen birkaç hafta sürebilir. Sebebi belirsizdir.
• Egzema cildin bazı bölgelerinin kuru, pul pul, kırmızı (ya da ciltten daha koyu renkli) olması halidir. Uzun süreli olması durumunda bu bölgeler kalınlaşır. Sıklıkla astım ve alerji ile ilgilidir fakat bunların görülmediği durumlarda da olabilir. Egzema genellikle ırsidir.
  

Ev Tedavisi

Bez Pişiği
Cildi kuru tutun. Bezler ıslanınca olabildiğince çabuk değiştirin. Elverişli olduğu sürece bebeğin cildinin hava almasına izin verin. Kumaş bezleri yumuşak sabunla yıkayıp, iyice durulayın. Plastik külotlar kullanmaktan kaçının. Çocuğunuzu temizlerken tahriş edecek ıslak mendillerden (özellikle alkol içerenlerden) kaçının.
Merhem ve kremler sürtünmeyi azaltmaya ve bebeğin cildini tahrişten korumaya yardımcı olabilir. Pudralar (nişasta ya da talk pudrası) çocuk tarafından teneffüs edilebilir ve akciğerde hasara sebep olabileceğinden ihtiyatla kullanılmalıdır.
Eğer bebeğinizde mantarlı pişik oluştuysa doktorunuz tedavi için bir krem yazabilir.

Diğer Pişikler
İsilik en iyi şekilde çocuk için serin ve nemsiz ortam sağlayarak tedavi edilir.
Pudralar isilik tedavisinde başarılı değildir ve kazayla teneffüsü engellemek için çocuklardan uzak muhafaza edilmelidir. Cildi daha sıcak tutup, gözenekleri tıkadığından krem ve merhem sürmekten de kaçının.
Erythema toxicum yenidoğan bebeklerde normaldir ve kendiliğinden birkaç gün içinde yok olur. Birşey yapmanıza gerek yoktur.
Beyaz ya da şeffaf milia - miliaria kendiliğinden geçer. Birşey yapmanıza gerek yoktur.
Kurdeşen konusunda sebebin bulunması için doktorunuzla konuşun. Bazı özel durumlarda ilaçla tedavi gerekebilir. Antihistaminik ilaçlar kaşıntıyı durdurmaya yardımcı olabilir.

Bebek Aknesi
Normal bir yıkama genellikle bebek aknesinin tedavisi için gerekli olan tek şeydir. Duru su ya da yumuşak bebek sabunu kullanın ve bebeğinizi 2-3 günde bir yıkayın. Gençler ve yetişkinler tarafından kullanılan akne ilaçlarından kaçının.

Konak
Konak için saçı ve saç derisini su veya yumuşak bebek şampuanı ile yıkayın. Kuru deri tabakalarını çıkarmak için tarak kullanın. Eğer kolayca çıkmıyorsa saç derisine yağ uygulayın. Konak genellikle 18. ayda yok olur. Eğer yok olmazsa, iltihaplanırsa ya da tedavilere direnirse doktorunuzla görüşün.

Egzema
Egzema tarafından meydana gelen cilt sorunları için, kaşıntıyı azaltmanın yolları kaşımayı azaltmak ve cildi nemli tutmaktır.

• Bebeğinizin tırnaklarını kısa tutun ve kaşımasını en aza indirmek için gece yumuşak eldivenler giydirin.
  
• Kurutacak sabunlar ve tahrişe sebep olmuş olan herşeyden (yiyecekler dahil) kaçının.
• Kurumayı önlemek için banyodan hemen sonra nemlendirici krem ya da merhem kullanın.
• Sıcak, uzun süreli banyolar ya da köpük banyoları cildi kurutacağından kaçınılmalıdır.
• Bol dökümlü, pamuklu giysiler terin emilmesine yardımcı olacaktır.
  

Eğer bu önlemler egzemayı kontrol altına almazsa (çocuğunuzun ilaç tedavisine ihtiyacı olabilir) veya cildin iltihaplı bir görünümü olursa doktora başvurun.
Çocukların büyük kısmında egzema büyürken geçerken birçoğu yetişkin olduğunda hassas cilde sahip olacaklardır.

Ne zaman doktora başvurmalı ?
Eğer çoçuğunuzda bu belirtiler varsa doktorunuza ulaşınız:

• Eğer döküntüyle beraber ateş ya da başka açıklanamayan belirtiler meydana gelirse
• Enfeksiyon belirtisi olan nemli, akıntılı, ya da kırmızı gözüken bölgeler
• Bez bölgesinden dışarı taşan döküntü
• Cildin katmanlı yerlerinde daha kötü olan döküntü
  
• 3 aydan önce döküntü, benek benek oluşumlar ya da renk değiştirmeler
• Su toplaması
  
• Evde 3 gün denenen tedavi sonrasında iyileşme olmaz ise
  
• Dikkate değer bir kaşıntı
  

Doktor ziyaretinden ne beklenmeli ?
Doktorunuz fiziksel bir muayene yapacaktır. Döküntünün tip ve boyutunu belirlemek için bebeğin cildi iyice incelenecektir. Çocuğun cildine uyguladığınız tüm ürünlerin listesini yanınızda götürünüz. Aşağıdaki sorularla karşılaşabilirsiniz :

• Birkaç saat içinde aniden mi başladı yoksa yavaşça ve kademeli olarak mı ?
• Belirtiler doğumda mı başladı yoksa bebek döneminde mi ? Kaç yaşında ?
• Belirtilen yükselen ve sonradan düşen bir ateş sonrasında mı başladı ?
• Döküntü cilt yaralanması, banyo sonrasında mı ya da güneş ışını ya da soğuğa maruz kalma sonrasında mı başladı ?
• Döküntü neye benziyor ?
• İğne ucu gibi kırmızı noktalar var mı ?
• Küçük kırmızı bölgeler olarak mı yoksa su toplaması mı ?
• Yara gibi mi gözüküyor ?
• Kurdeşen gibi mi gözüküyor? (Vücudun çeşitli yerlerinde belirip yok olan ve çok kaşıntılı kırmızı şeritler)
• Cilt kuru ve sert mi gözüküyor ?
  
• Döküntü pul pul veya kabuklu mu ?
• Döküntü vücudun neresinde meydana geldi ?

Testler nadiren gerekli olur ama aşağıdakileri içerebilir :

• Cilt alerji testleri
• Kan tahlilleri (CBC - complete blood count - tüm kan hücrelerini inceleyen kan testi, ayrımsal kan testi)
• Etkilenen doku örneğinin mikroskopik incelemesi
  

Döküntünün sebebine bağlı olarak kaşıntıyı azaltmak için antihistaminikler tavsiye edilebilir. Enfeksiyon durumu varsa antibiyotik yazılabilir.
Mantar sebebiyle oluşan pişik için doktor tarafından krem yazılabilir. Pişik şiddetli ve mantar yüzünden oluşmadıysa kortikosteroid krem tavsiye edilebilir.
KAYNAK: RASH - UNDER 2 YEARS

İLGİLİ KONULAR:
PİŞİK TEDAVİLERİ